خاطرات را باید سطل سطل از چاه زندگی بیرون کشید!
خاطرات نه سر دارند و نه ته
بی هوا می آیند تا خفه ات کنند
می رسند ...
گاهی وسط یک فکر
گاهی وسط خیابان
گاهی وسط ...
سردت می کنند
داغت می کنند
گاهي آتيشت مي زنند و گاهي بيمارت مي كنند
رگ خوابت را بلدند
زمینت می زنند
ولي بدان كه خاطرات تمام نمی شوند
چه تلخ و چه شيرين همواره در عمق وجودت جولان مي دهند، تا تمامتمی کنند.
قدمخير نام شيرزني از طايفه قلاوند يكي از شاخه هاي مهم ايل دريكوند در منطقهبالاگريوه استان لرستان است. (در بخش الوار گرمسيري ساكن در جنوب و جنوبغربي لرستان) يكي از مردان اين ايل به نام « بزرگ » كه در حدود 120 سالپيش زندگي مي كرد. از ميان فرزندان بزرگ، « قني » (قندي) قلاوند پس ازبلوغ فردي لايق و شجاع و به دليل كرم و بخشش و مهمان نوازي مشهور شد.
قنيفرزندان زيادي داشت و از ميان پسران وي باباخان و عباس خان و از بيندختران قدم خير و گوطلا به دليل دلاوري، شجاعت و شركت در جنگ ها از بقيهمشهورتر بودند. قدم خير دختري دلاور، زيبا و رشيد بود كه در جنگ هاي قبيلهاي پشتيبان مردان قبيله خويش بود و گهگاه كه ايشان به محاصره در مي آمدند،اين قدم خير بود كه بدون ترس از آتش تفنگ و گلوله دشمن به سنگرنشينانقبيله خود، خوراك و مهمات مي رساند و گاه رفتار شجاعانه او موجب مي شد كهويژگي هاي خاص زن بودن را فراموش كند.
در آغاز دوره پهلويزماني كه تازه نيروهاي نظامي و لشكر غرب ارتش وارد لرستان شده بودند، ميان آن ها و برادران قدم خير مبارزات و جنگ هاي خونين درگرفت و لرها مانع ورودقواي نظامي به قلمرو خود شدند و با وجود رشادت هاي قدم خير و افراد ايلش،سرانجام با كشته شدن عباس خان، ايشان تسليم نيروهاي دولتي شدند. (اينوقايع در حدود سال هاي 1307 تا 1310 شمسي اتفاق افتاد) قدم خير يك بار باپسرعموي پدرش ازدواج كرد كه حاصل آن پسري بود به نام محمدخان كه تا چنديپيش در قيد حيات بود. قدم خير در اثر اندوه ناشي از درگذشت برادرانش (عباسخان و باباخان) چندي بعد در اواخر دوران حكومت رضاخان درگذشت. مقبره وي درنزديكي شهر دزفول قرار دارد. در رساي رشادت هاي وي ترانه هاي حماسي زياديدر لرستان گفته شده كه هنوز بر لب مردم اين ديار جاري است بي آنكه بيش ترآن ها بدانند بر قدم خير و تبارش چه ها گذشته است.
سازنده آهنگ معروف قدم خير فردي به نام « مراوك » (مرادبك) بوده كه در حقيقت وي خالق اساطيري قدم خير مي باشد.
نويسنده: رضا جايدري
قدمخير دو هار ميا ، مِيليش وِ جنگه
هفت‌تيري دوپيچ ساووَش پُر دِ شَنگه
قدمخير در حالي كه مصمم به جنگ است مي‌آيد، در همان حال هفت‌تيري پر از فشنگ در لابه‌لاي سربندش وجود دارد
قدمخير دو هار ميا ، مِيلِش وِ قيه
تِفنگچي دِ مِيدونش خوشي نِئيه
قدمخير از آن پائين مي‌آيد و ميل به جنگيدن دارد، حريفش در ميدان نبرد روي خوش نديده
كولاييِ سيتْ بَوَنِم دِ بلگِ پينه
چَشياكَت دِ نازِكي ، اَفتو نِئينه
از برگ‌هاي پونه سايه‌باني برايت خواهم‌ساخت تا اشعه‌آفتاب به ظرافت چشم‌هايت‌آسيبي‌نرساند
قدمخير قدم زِنه وِ سرِ حوض
عاشقِ مراوكَ سِترَه سوز
قدمخير در كنار حوض قدم مي زند، او عاشق مرادبك است كه قباي سبز به تن دارد
قدمخير قدم زِنه وِ ديوِ هونَه
عاشقِ كُرِ جِهالْ جَكسون وِ شونه
قدمخير در‌چادر پذيرايي قدم مي‌زند، او عاشق پسرجواني است كه تفنگ‌جكسون بر شانه دارد
دیدم به خواب خوش که به دستم پیاله بود
تعبیر رفت و کار به دولت حواله بود
چهل سال رنج و غصه کشیدیم و عاقبت
تدبیر ما به دست شراب دوساله بود
آن نافه مراد که می‌خواستم ز بخت
در چین زلف آن بت مشکین کلاله بود
از دست برده بود خمار غمم سحر
دولت مساعد آمد و می در پیاله بود
بر آستان میکده خون می‌خورم مدام
روزی ما ز خوان قدر این نواله بود
هر کو نکاشت مهر و ز خوبی گلی نچید
در رهگذار باد نگهبان لاله بود
بر طرف گلشنم گذر افتاد وقت صبح
آن دم که کار مرغ سحر آه و ناله بود
دیدیم شعر دلکش حافظ به مدح شاه
یک بیت از این قصیده به از صد رساله بود
آن شاه تند حمله که خورشید شیرگیر
پیشش به روز معرکه کمتر غزاله بود
برای جلوگیری از شایعات این زوج تصمیم گرفتند، فرار کنند و در غاری در استان ژیانگ چین زندگی کنند.
دراول زندگی مشترک آنها بی چیز بودند، نه دسترسی به برق داشتند و نه غذایی،طوری که مجبور بودند از گیاهان و ریشه درختان تعذیه کنند و روشنایی خود رابا یک چراغ نفتی تأمین کنند. در دومین سال زندگی مشترک، «لیو»، کارخارق العاده ای را شروع کرد، او با دست خالی شروع به کندن پلکان هایی دردل کوه کرد، تا همسرش بتواند به آسانی از کوه پایین بیاید، او این کار راپنجاه سال ادامه داد.
نیم قرن بعد در سال ۲۰۰۱، گروهی از مکتشفین، در کمال تعجب این زوج پیر را همراه شش هزار پله کنده شده با دست پیدا کردند.
چندي پیش «لیو» در ۷۲ سالگی در کنار همسرش فوت کرد. «ژو» روزهای زیادی در کنار تابوت همسرش سوگوار بود.
دولت چین تصمیم گرفته که «پلکان عشق» و محل زندگی این زوج را حفظ کند و آن را تبدیل به یک موزه کند.
شبوقتدیـــدنروینگاراست
وقتسجدهبرگیسـوییاراست
همه گویند که شب موقع راز نیـاز است
ولی من گویم موقع دیدن روی یار است
ترس را در شكم و معده نيز مي‌توان حس كرد ولي مي‌گويند جايگاه عشق، قلب است. لجبازي نكنيد. عكس قلب و تيري را كه به سمت آن پرتاب شده است همگان ديده‌اند. در عهد باستان ارسطو معتقد بود قلب جايگاه تمامي احساسات است، هر چند كه كلود گالين - پزشك يوناني قرن دوم ميلادي - جگر را مركز همه چيز مي‌دانست اما با اين حال قرن‌هاست كه بشر با قلبش هم حس مي‌كند و هم تصميم مي‌گيرد.
در نيمه دوم قرن 13 ميلادي، به‌طور رسمي قلب جايگاه عشق خوانده شد و در تمامي تصاوير مذهبي، قلب مكان مقدس عشق خداوندي معرفي شد. در قرن 18 ميلادي گرچه علم قلب شناسي در حال بال و پر گرفتن بود ولي جايگاه عشق متزلزل نشد تا آنكه سرانجام در قرن 20 ميلادي، انسان عشق را احساسي توليد و كنترل شده از سوي مغز دانست. انسان قرن بيستمي عشق را بي‌اهميت و نتيجه گذراي فعل و انفعالات شيميايي در بدن جلوه داد. بشر قرن بيست و يكي نيز بيشتر به <ماترياليسم>زيستي گرايش پيدا كرده است.
تحقيقات اخير نشان داده است كه عشق نتيجه واكنش متقابل مغز) مراكز مربوط به غرايز، احساسات و منطق) و قلب است جالب است كه بدانيد قلب نقش مستقل در عاشق‌شدن بازي مي‌كند. گاهي عشق اصلا نتيجه يك تصميم عاقلانه و منطقي نيست. در واقع مغز در اين ميان نقش اندكي ايفا مي‌كند. ده‌ها هزار نرون، اطلاعات دروني بدن را به مغز مخابره مي‌كنند و در نهايت مركز مربوط به غرايز با بررسي اين اطلاعات و اطلاعات هورموني، دستور بروز عكس‌العمل‌هاي فيزيكي اتوماتيك مانند ترس، خشم و شادي ... را صادر مي‌كند. هنگامي كه عاشق مي شويد، مغز فرمان مي‌دهد تا ضربان قلب تند، پوست سرخ و تنفس عميق‌تر شود.
به لطف تكنيك‌هاي مدرن عكس‌برداري از مغز، هم‌اكنون مي‌دانيم كه مركز احساسات در مغز كجاست و به اين منطقه در اصطلاح«مغز احساسي» مي گويند.
به‌طور خلاصه وقتي فردي را مي‌بينيد كه به دلتان مي‌نشيند، بخش مربوط به غرايز در مغز فعال مي‌شود و از بخش مربوط به احساسات مي‌خواهد نظرش را درباره فرد روِيت شده بگويد. بخش احساسات در تمامي خاطرات ذخيره شده در مغز وقعيت‌هاي مربوط به اين فرد و اين حس را مورد بررسي قرار مي‌دهد و نتيجه را چه خوب و چه بد بازگو مي‌كند. بخش منطقي مغز نيز موقعيت و داده‌ها را با توجه به معيارهاي خود مي‌سنجد و ممكن يا غيرممكن بودن ايجاد يك رابطه عاشقانه را به كمك هورمون‌هاي مختلف مخابره مي‌كند.
نكته جالب توجه آنجاست كه دانشمندان پس از بررسي تصاوير گرفته شده از مغز يك انسان عاشق متوجه شدند كه در عشق همان مناطقي درگير مي‌شوند كه وقتي انسان از مواد مخدر يا مشروبات الكلي به مقدار زياد مصرف مي‌كند، دچار اختلال مي‌شوند.
اگر زن یا مرد دارای (اخلاق) باشند پس مساوی هستند با عدد یک =1
اگر دارای (زیبایی) هم باشند پس یک صفر جلوی عدد یک می گذاریم =10
اگر (پول) هم داشته باشند، دوتا صفر جلوی عدد یک می گذاریم =100
اگر دارای (اصل و نسب) هم باشند، پس سه تا صفر جلوی عدد یک می گذاریم =1000
ولی اگر زمانی عدد یک (اخلاق) رفت، چیزی به جز صفر باقی نمی ماند و صفر هم به تنهایی هیچ نیست.
پس آن انسان هیچ ارزشی نخواهد داشت.
وقتی تو می رسی
مرا تازه می کنی و همراه تو هزار عشق از راه می رسد
وقتی تو می رسی
بهار بر دشت خشک سینه من سبز می شود
وقتی تو می رسی
در کوچه های خلوت و تاریک قلب من مهتاب می دمد
وقتی تو می رسی
آرزوی گم شده ام طلوع مي كنند و انگار خورشيد مهرت بغض های يخ بسته ام را آب مي كند
وقتی تو می رسی
عاشق بهار مي شوم زيرا تو را همچون بهار مي دانم
اما حيف كه عذابم مي دهد بهانه هاي بچگانه ات
وقتي كه دنبال ابر براي مانع شدن از تابش عشقت مي گردي
راحت باش
زندگيت بهاري و بهارت جاوداني
خزان ما را نيز چون زمستان در پي دارد، غمي نيست
گاه دل تنـگ می شوم دل تنـگ تر از تمام دل تنگـــی ها
حسرت ها را می شمارم
باختن ها و صدای شکستن را
نمی دانم من کدامین امید را ناامید کردم
کدام خواهش را نشنیدم
به کدام دلتنگی خندیدم
که چنین دلتنگـم
آهنگ لكيآواز عشق از آلبوم «قاف خيال»
چَبکم جز زلفت دلدارم نیه هويچی جز عشقت وه کارم نیه
چه کار کنم که جز زلفت دلداری ندارم و هیچ چیزی جز عشق تو به کارم نمی آید
نازار ئو قشنگ، مهربانی کی مَری آساره آسمونی کی
تو نازار، قشنگ و مهربان هستی و مثل ستاره ای زیبا در آسمان می باشی
شکر خدا کَم تا تو یارمی مونس قلب بی قرارمی
شکر خدا می کنم تا زمانی که تو یارم هستی زیرا تو زیرا تو مونس قلب بیقرار من هستی
*********
آواز عشقت افتخارمه سیلت چو چراغ شو تارمه
آواز عشق تو باعث افتخار من است و نگاهت مثل چراغ برای شب های تاریک من است
نمَم چه بوشم فره رنگینی دِتَل نجیمی، پاک و صمیمی
نمیدانم چه بگویم؟ چون تو زیاد قشنگ هستی و تو از دختران نجیب، پاک و صمیمی هستی
شکر خدا کَم تا تو یارمی مونس قلب بی قرارمی
شکر خدا می کنم تا زمانی که تو یارم هستی زیرا تو زیرا تو مونس قلب بیقرار من هستی
*********
رنگینی دلبر، خدا یارت بو عاشق مدومی گرفتارت بو
خیلی قشنگی ای دلبر، خدا یار تو باشد و عاشق همواره گرفتارت باشه
عشقت روشن کَر بیابونمه مهرت چو کولا دشت و بونمه
عشق تو روشن کننده بیابانم است و مهرت مثل سایبانی برای روزهای آفتابی من است
شکر خدا کَم تا تو یارمی مونس قلب بی قرارمی
شکر خدا می کنم تا زمانی که تو یارم هستی زیرا تو زیرا تو مونس قلب بیقرار من هستی
*********
اَر مای اِ سرم بختت کامت بو فرشته اقبال دائم نامت بو
اگر سراغم می آیی بخت به کامت باشه و فرشته اقبال همیشه همراهت باشه
خوشی مونگ سفر روزگارت بو حوری عشق پاک وه کنارت بو
خوشحالی ماه مسافرت به روزگارت باشه و حوری عشق پاک همیشه کنارت باشه
شکر خدا کَم تا تو یارمی مونس قلب بی قرارمی
شکر خدا می کنم تا زمانی که تو یارم هستی زیرا تو زیرا تو مونس قلب بیقرار من هستی
*********
چَبکم جز زلفت دلدارم نیه هوچی جز عشقت وه کارم نیه
چه کار کنم که جز زلفت دلداری ندارم و هیچ چیزی جز عشق تو به کارم نمی آید
نازار و قشنگ، مهربانی کی مَری آساره آسمونی کی
تو نازار، قشنگ و مهربان هستی و مثل ستاره ای زیبا در آسمان می باشی
شکر خدا کَم تا تو یارمی مونس قلب بی قرارمی
شکر خدا می کنم تا زمانی که تو یارم هستی زیرا تو زیرا تو مونس قلب بیقرار من هستی
سرده تمام لحظه هام، پاييزه باغچه ي تنم
بي تو نفس نمي كشم، هر لحظه من جون مي كنم
رفتي سفر چه آروم، نگفتي ياري داري
نگفتي پشت اين در، چشم انتظاري داري
كاشكي ميشد كه يك شب، مهمون خواب من شي
حتي واسه يه لحظه، روياي ناب من شي
ديدار ما عزيزم، باشه واسه قيامت
اما بدون به دوريت، هرگز نكردم عادت
نداره راه برگشت، اين سفر هميشه
قصه ي بي تو بودن، هيچ وقت تموم نميشه
هنوزم كه هنوزه دلم هواتو داره
گوشيه كناره خونه تورو يادم مياره
كاشكي ميشد كه يه شب مهمون خواب من شي
حتي واسه يه لحظه روياي ناب من شي
ديدار ما عزيزم، باشه واسه قيامت
اما بدون به دوريت، هرگز نكردم عادت
یه شو بی، نصفه شو بی، نیمه ده شوگار دل گریوونم گرت سی دی ینه یار
يك شب بود، نصف شب بود، ميانه شب بود كه دل براي ديدن يار گريبانم را گرفت
بی وفا تو نکشم بیل موتم بیا نازنین حشکم کردی چی تل گیا
اي بي وفا تو مرا نكش، بذار موعد مرگم برسه، نازنينم تو منو مثل يه برگ نازك گياه، خشك كردي
*******
عزیزم مه وا تونم، مه وا تونم، تونی حکیمم غم و غصه ای دنیا نکو نصيبم
عزيزم من با تو هستم، با تو هستم، تو حكيم و طبيب درد من هستي، غم و غصه ايندنيا را نصيب من نكن
بی وفا تو نکشم بیل موتم بیا نازنین حشکم کردی چی تل گیا
اي بي وفا تو مرا نكش، بذار موعد مرگم برسه، نازنينم تو منو مثل يه برگ نازك گياه، خشك كردي
*******
نکنی کاری که مرغ دل بمیره تا قیامت آهم دامونت بئیره
كاري را نكن كه مرغ دلم بميرد و تا روز قيامت آه من دامنت را بگيرد
بی وفا تو نکشم بیل موتم بیا نازنین حشکم کردی چی تل گیا
اي بي وفا تو مرا نكش، بذار موعد مرگم برسه، نازنينم تو منو مثل يه برگ نازك گياه، خشك كردي
*******
دلکم سوخت و سی بی، چی دل ماهی دل نزاکت کردمه تا کی بیایی
دلم من سوخت و سياه شد مثل دل ماهي، از بس انتظار كشيدم كه تو كي مي آيي
بی وفا تو نکشم بیل موتم بیا نازنین حشکم کردی چی تل گیا
اي بي وفا تو مرا نكش، بذار موعد مرگم برسه، نازنينم تو منو مثل يه برگ نازك گياه، خشك كردي
*******
ماه نو امشو بیا، بیا امشو، تو قاصدی کو دلکم و کلومی تو بفریبو دلکم و کلومی توبفریبو
اي ماه نو من امشب بيا، بيا امشب تو برايم قاصد باش و دل من را به يك كلمه محبت آميز فريب بده (قانع كن)
بی وفا تو نکشم بیل موتم بیا نازنین حشکم کردی چی تل گیا
اي بي وفا تو مرا نكش، بذار موعد مرگم برسه، نازنينم تو منو مثل يه برگ نازك گياه، خشك كردي
*******
فردیت متفاوت
(لرستان فرهنگی و رسم الخط لری و لکی)
نویسنده: ایرج رحمانپور
در شرایط حاضر اگر قرار باشد شعر هر شاعری را کسی غیر از خودش قرائت نماید، امري غیر ممکن و يا به سختی و جان کندن امکان پذیر خواهد شد.
ظهور توفانی شبکه جهانی الجزیره (آن هم از طرف کشوری نه چندان قدرتمند)، افسانه ی غول های رسانه ای را در هم شکست و ضربه ای جانانه بر پیکر این باور فرود آورد که بخشی از جهان را در مقابل بخش دیگر آن برای مدیریت اطلاعات و توزیع آن ناتوان می پنداشت.
كتابخانه دبستان
به نظر می رسد تعداد دبستان هایی که به مراکز منابع استاندارد شده ای همچون کتابخانه ها و مراکز مدیا سنتر و اینترنت پر سرعت و متخصصین امر آن ها دسترسی داشته، کمتر از 5 درصد و تعداد مدیران، آموزگاران و شاگردان ابتدایی که با خدمات آن ها آشنا باشند کمتر 10درصد باشند که بر لزوم انجام تحقیقات گسترده ی کاربردی در جهت کشف موانع و ارائه و اجرایی نمودن راهکارهای مناسب در آموزش و پرورش تاکید دارد.
