انواع تكلیف شب از نظر محتوا
انواع تكلیف شب از نظر محتوا به صورت زیر طبقه بندی شود:
1- تكالیف تمرینی:این نوع تكالیف مهارت ها و دانش های كسب شده را تقویت می كند. اكثر تكالیف تمرینی، غیر تخیلی، غیر خلاق و تكراری هستند. مؤثرترین نوع تكلیف تكالیفی هستند كه در آنها از شاگرد خواسته شود آموخته های جدید را با روش شخصی به طور مستقیم به كار ببرند. مثلاً دانش آموزی كه انواع گیاهان گلدار، بدون گل، دانه دار و بدون دانه را شناخته است به عنوان تكلیف تعدادی از گیاهان محیط اطراف خود را شناسایی كرده و در این طبقه بندی قرار دهد.
مثال:سؤالات و تمرینات ریاضی صفحه ..... را بنویسید. ( حل كنید)
2- تكالیف آماده سازی:این نوع تكالیف جهت آماده سازی شاگردان برای روزهای بعد به كار می رود و معمولاً به صورت مطالعه كتب درسی ، مطالعه خارج از كتاب درسی ، جمع آوری اطلاعات و مواد قبل از كنفرانس ارائه می شود. هدف از ارائه این نوع تكلیف وارد كردن دانش آموزان به كسب زمینه مناسب اطلاعاتی جهت آماده شدن برای دروس و بحث روز بعد است. برای این نوع تكیف ابتدا باید رهنمودها و دستور العمل لازم را در مورد چگونگی و چرایی انجام وظایف كاملاً برای فراگیران روشن و مشخص نمود.
مثال :درس جلسه آینده علوم درباره ی بازیافت و اهمیت آن است . شما می توانید با افراد خانواده درباره مفهوم بازیافت و اینكه اگر بازیافت نبود چه اتفاقی می افتاد بحث كنید و نتیجه را به كلاس بیاورید.
3- تكالیف بسطی-امتدادی: این نوع تكالیف شاگرد را به فراسوی كارها و فعالیت های كلاسی سوق می دهد و موجبات یادگیری و ایده های فراگیران را در موقعیت های جدید فراهم می كند. مثلاً درسی كه درباره ی بوعلی سینا است از فراگیران بخواهیم با مطالعه كتاب ها به مجلات و یا حتی مصاحبه با دیگران اطلاعات بیشتری درباره ی ابن سینا فراهم آورند. تكالیف بسطی - امتدادی ممكن است چندین روز یا هفته به طول بینجامد. این نوع تكلیف بر تولید دانش و تكرار و تكثیر آن استوار است.
مثال:یك هفته فرصت دارید اطلاعاتی كه درباره ی كسر ها و چهار عمل اصلی آن آموخته را بنویسید.
4- تكالیف خلاقیتی :وقتی دانش آموز مفاهیم و مهارت های كسب شده در كلاس درس را با هم تركیب كند و در یك راه یا راه های جدید و متفاوت به كار بندد این نوع تكلیف را خلاقیتی گویند. مثلاً ساختن مدل یك مزرعه با چوب های مستعمل بستنی، قدرت خلاقیت، ابتكار شخصی، تخیل و خود راهبری را در شاگردان پرورش می دهد. البته باید یادآور شد كه این چهار نوع تكلیف همیشه به طور مجزا و منفك به شاگردان ارائه نمی شود بلكه گاهی ممكن است شاگرد برای حل یك مسئله از هر چهار نوع تكلیف برای خلق و بسط ایده خود استفاده نماید. به این ترتیب با ایجاد تنوع در تكالیف مختلف می توان موجبات تثبیت، آماده سازی تداوم و خلق مفاهیم و مهارت های را در فرایند تعلیم و تربیت فراهم ساخت.
مثال:به نظر شما اگر تعداد زاویه ها، نوع آنها و تعداد اضلاع یك متوازی الاضلاع تغییر كند، چه شكلی درست می شود؟ دلیل خود را بنویسید.
منبـع:
فضلی خانی، منوچهر ، روشهای تدریس فعال و مشاركتی، تهران: انتشارات وزارت آموزش و پرورش (1378)